Tanım:Yatırım fonları farklı ürüne ya da ürünlere (hisse senedi, tahvil vadeli sözleşme vb) yatırım yapan ve bu ürünler arasındaki riski dağıtarak etkin bir portföy yaratmayı amaçlayan ürünlerdir. Yatırım fonları pay adetlerine bölündüğünden kolaylıkla alınıp satılabilmektedir.
Yatırım fon payları aynı hisse senedi gibidir ve fona katılım hakkı sağlar. Ancak bunun dışında herhangi bir şekilde fon yönetimine dahil olma söz konusu değildir.
Yatırım fonlarının portföylerine alabilecekleri ürünler kanunlar ile belirlenmiştir.Bu ürünler,
- Değişken getiriye sahip hisse senetleri ve sabit getiri sağlayan borçlanma araçları,
- Yurtdışı hisse senedi ve borçlanma senetleri,
- Borsalarda işlem gören kıymetli madenler,
- Türev piyasa ürünleri vadeli sözleşmeler ve opsiyonlar.
Yatırım fonları sabit getiriye sahipm değildir. Her fonun fiyatı içerisindeki kıymetlerin hergün değerlenmesi ile hesaplanır. Bu nedenle fon yatırım yapılmadan önce fon tipine, türüne, taşıdığı menkul kıymetlere dikkat edilmeli ve risk algınıza uygun fonu seçmelisiniz.
Bir yatırım fonuna ait temel bilgilere nasıl ulaşılır? Yatırım fonlarına ait temel bilgler, fon kurucusunun yayınladığı bülten ve dökümanlardan, fon bilgilerinin paylaşıldığı internet sitelerinden, ayrıca fon hakkında tüm bilglerin yayınlandığı kamu aydınlatma platformundan öğrenilebilir.
Yatırım fonu yatırımcısı fon ile ilgili aşağıdaki dökümanlara sahip olmalı ve bu dökümanları incelemelidir.
İçtüzük:Fon içtüzüğü fon kurucusu ve yöneticisi hakkında bilgileri içeren, fonun isim kuruluş saklama ve değerleme gibi temel verilerini içeren resmi belgedir.
İzahname:İzahname fon satışı yapılmadan önce hazırlanan ve amacı fon pazarlaması olan bir dökümandır. Fon ile ilgili kurucu, yönetici, yönetim ücreti, harcama tablosu gibi temel verileri içerir. İzahnameler satıştan önce yatırımcılar ile paylaşılmalı ve resmi internet sitelerinde ilan edilmelidir.
Bir Yatırım fonunda değer artışı nasıl gerçekleşir?- Fon içerisindeki menkul kıymetlerden elde ettiği temettü ya da faiz getirilerini fon fiyatına yansıtır. Böylece fon birim fiyatında artış olur.
- Yatırım fonu içerisinde değişken fiyatlı olan kıymetlerde bir fiyat artışı yaşanabilir. Böyle bir durumda fon toplam değer yükselir. Bu kıymeti satarak ya da taşımaya devam ederek getiri elde edebilir.
Yatırım fonlarının avantajları nelerdir?- Yatırım fon katılımcısı pay satın alarak aslında parasını profesyonel yöneticilere emanet eder ve varlığı uzman kişilerce yönetilir.
- Çeşitli risk gruplarındaki ürünlere yatırım yapılabilindiğinden alınan risk en düşük seviyeye çekilebilir.
- Fon profesyonel kişiler tarafından yönetildiğinden faiz ya da temettü ödemesi gibi nakit girişleri en uygun zamanda yeniden yatırıma dönüştürülerek optimum getiri hedeflenir.
- Küçük tasarrufların ulaşamayacağı getiri sağlanabilir.
- Fon geitirisi günlük hesaplandığından fon fiyatları da günlük hesaplanır. Böylece nakit itiyaçlarında fon kolaylıkla nakde çevrilebilir.
Yatırım fonunu seçimine neler göz önünde bulundurulmalıdır?- Fon yatırımda en önemli konu seçtiğiniz fonun sizin riskinize uygun olup olmadığıdır. Bunun için fon analizlerini dikkatli takip etmeniz gerekir. Bunun için fon konusunda uzman kurumlardan yardım talep edebilirsiniz.
- Fonların hangi ürünlere yatırım yapabilecekleri ve ne kadar risk alabilecekleri fon satışı öncesinde izahname aracılığı ile duyurulur. Yatırım yapmadan önce bu fonların dikkatli incelenmeleri gerekir. Böylece kendinize uygun risk taşıyan fonlara yatırım yapabilirsiniz.
- Fonlar ana para koruma garantisi sunmaz. Hergün fon fiyatı belirlendiğinden fon içerisinde kıymetler değer kaybettiğinden fon değeri azalabilir. Bu durumda yatırılan sermayeden kayıp yaşanabilir. Bu nedenle fon yatırımları kısa vadeli yatırım yerine orta ve uzun vadeli bakılmalıdır.
Genel olarak, fonların geçmiş dönemlere ait elde ettiği getiriler gelecekteki olası kazançların bir garantisiş değildir. Yatırım yapılmadan önce bu duruma mutlaka dikkat edilmesi gerekir.
Yatırım fonları birbirleriyle nasıl karşılaştırılır?
Yatırım fonları kendi içlerinde karşılaştırılmalıdır. Farklı ürünlere yatırım yapan ve farklı riskler taşıyan fonları karşılaştırmak doğru değildir. Bu nedenle yatırımdan önce fon tipi, türü, varlık dağılımı, risk dağılımı, diğer fonlara göre başarısı, kıstasına göre başarısı gibi bilgilere sahip olmak gerekir.