Tanım: Ülke hazineleri ya da ülkede mal ve hizmet üreten şirketler tarafından finansman ihtiyaçlarının giderilmesi için çıkarılan ve borç gösteren evraktır. Borçlanma araçları vadelerine göre farklı isimlendirilr.Satın alındığı yıl sonuna kadar ana para ödemesi yapan senetlere bono denir ve kupon ödemesi olmadığından iskontolu yani daha uygun fiyata satılır.. Ana para ödemesi 1 yıldan daha uzun sürede yapan senetlere ise tahvil denir. Tahviller iskontolu da çıkartılabilir, ya da belirli aralıklarla kupon adını verilen faiz ödemeleri yapabilir.
Tahviller satılmasındaki amaç daha ucuz finansman sağlanmasıdır. Tahvili satın alan kişi fon sağlayıcıdır. Bu durum herhangi bir şirket ortaklığı sağlamaz. Tahvil alıcısının tek hakkı ödediği ana parayı faizi ile birlikte geri alma hakkıdır.
Bono ve tahviller ihraççısına göre de sınıflandırılabilir.
- Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen tahvil/bonolar devlet tahvili ve hazine bonosu olarak adlandırılırken, anonim şirketler tarafından çıkarılan borçlanma senetleri özel sektör tahvilleri olarak sınıflandırılır.
- Para cinsine göre ihracı yapan ülkenin ya da kuruluşun kendi ulusal para birimi dışındaki bir para birimi üzerinden bir banka veya konsorsiyum aracılığı ile ihraç edilen tahvillere eurotahvil ya da eurobond denir.
Tahville ilgili tanımlar:Nominal değer: Borçlanma senedinin üzerinde görünen ve vade sonunda yatırımcının ana para olarak eline geçecek tutardır.
Kupon oranı: Dönemsel faiz ödeme zamanlarında borçlanma senedi satın alanın elde edeceği faiz ödemesidir. Tahvil yatırımı yapıldığında ödenecek faiz tutarı belirlidir ya da faiz hesaplaması resmi evraklarda belirlidir.
Vade: anaparanın ve/veya son faiz ödemesinin yapılacağı tarihtir.
İtfa: borcun bono/tahvil ihraççısı tarafından bir defada veya belirli dönemlerde yapılan ödemelerle ortadan kaldırılması işlemidir.
Basit Faiz: tahvil ya da bononun anaparasının yatırım dönemi süresince kazandığı faiz oranının yıllık ile ifade edilen biçimidir.
Bileşik Faiz: Tahvil ya da bononun yatırım dönemi boyunca kazandığı faizin de yeni yatırm döneminde aynı faiz oranından yatırıma tabi tutulması sonucu elde edilen getiriyi gösteren faizdir.
Özellikler:- Tahvil yatırımcısı uzun vadeli bir borç verendir. Tahvil sahibinin tek hakkı vadesi geldiğinde alacağını tahsil etmesidir. Bunun dışında bir hakkı yoktur. Yönetimde herhangi bir söz hakkı yoktur. Yönetimde hakkı olmamasına rağmen alacaklar öncelikli olduğundan şirket kara geçtiğinde öncelikle tahvil sahiplerinin kupon ya da anapara ödemesi yapılır.
- Faiz oranlarındaki değişimler tahvil fiyatında değişmelere neden olur.Faizlerdeki yükseliş, elinizdeki tahvilin belirlenmiş faizi daha düşük olduğundan fiyatında düşmeye neden olur. Faizler düştüğünde ise elinizde tahvilin değeri yükselecektir. Bu da vadesinden önce karla satmanızı sağlayabilir.
- Borçlanma senetleri getirisi başlangıçtan itibaren sabit olan menkul kıymetlerdir.. Tahvil sahibi enflasyondan daha büyük bir faiz getirisine sahip olduğunda reel kar elde etmiş olur. Ancak tahvil faizinin enflasyondan daha düşük olması durumunda borç veren kişi reel bir getiri elde edemez ve zarar etmiş olur.
- Borçların önceliği hükmüne göre, herhangi bir iflas ya da tasfiye durumunda tahvil sahibinin yargı yoluna başvurarak ana para ve faiz ödemesi talebinde bulunulabilir.Bu durumda tahvil yatırımcısının hisse yatırımcısına göre önceliği vardır.